सार्वजनिक खर्चात वाढ होण्याची कारणे ! What are the reasons for increase in public expenditure

 प्रश्न :- भारतात सरकारी खर्च किंवा सार्वजनिक खर्चात वाढ होण्याची कारणे कोणती?

उत्तर :- लॉर्ड केन्स यांनी, देशाचा विकास करणे व मंदी कमी करण्यासाठी सरकारी खर्च महत्त्वाचा आहे, हे सर्वप्रथम स्पष्ट केले. मात्र आज भारतासारख्या देशात सरकारचा सार्वजनिक खर्च मोठ्या प्रमाणावर वाढत आहे, त्याची कारणे पुढीलप्रमाणे.

1)वाढती लोकसंख्या :- भारतासारख्या देशात जन्मदर जास्त आहे. दरवर्षी लोकसंख्या 1 कोटी 80 लाख इतकी वाढते. 2011 मध्ये ही लोकसंख्या 121. 02 कोटी होती. वाढत्या लोकसंख्यामुळे त्यांच्या विविध गरजा पूर्ण करण्यासाठी आवश्यक आर्थिक व सामाजिक सोयींवरील सरकारचा खर्च वाढत आहे.

2) सरकारची वाढती कार्य :- भारतात सरकारच्या सक्तीचे देशाच्या संरक्षणावरील खर्चाबरोबरच ऐच्छिक कल्याणकारी कार्यावरील सरकारी खर्च वाढत आहे. उदा शिक्षण, आरोग्य सोयी, सामाजिक सुरक्षा, पेन्शन योजना इत्यादी त्यावरील खर्च वाढत आहे.

3) वाढता संरक्षण खर्च :- युद्ध नसतानाही आधुनिक संरक्षण साधने, त्यांची आयात, त्यावरील संशोधन यावरील सरकारचा खर्च वाढत आहे.

4)वाढते शहरीकरण :- भारतात सतत ग्रामीण भागातून शहरी भागात लोकांचे स्थलांतर वाढून शहरीकरण व शहरांची संख्या वाढत आहे. शहरी भागात रस्ते, पाणी, वीज, शिक्षण, आरोग्य सोयी, वाहतूक, स्वच्छता यावरील सरकारी खर्च वाढत आहे.

Visit : bansodesirvs.blogspot.com

5) वाढत्या किमती:- सर्वच वस्तू व सेवांच्या किमती वाढत असल्याने सरकारचाही या वस्तूंचा खरेदी खर्च वाढत आहे.https://pagead2.googlesyndication.com/pagead/js/adsbygoogle.js?client=ca-pub-9355864731796029

6) औद्योगिक विकास :- देशातील सरकार लोकांचे उत्पन्न, उत्पादन व रोजगार वाढविण्यासाठी उद्योगांच्या विकासासाठी विविध योजना, मदत योजना राबवते त्यावरील सरकारी खर्च वाढत आहे.

7) आपत्ती व्यवस्थापन :- भारतासारख्या मोठ्या देशात सतत विविध भागांमध्ये भूकंप, महापूर, चक्रीवादळ, दुष्काळ, साथीचे रोग, सामाजिक अशांतता अशा नैसर्गिक व मानवी आपत्ती घडून येतात, त्यावरील सरकारी खर्च वाढत आहे.

Visit : bansodesirvs.blogspot.com

8) सरकारी उद्योगांतील वाढता तोटा :- सरकारी मालकीचे बँक, विमा, तसेच विविध उद्योगात सतत येणारा वाढता तोटा, भ्रष्टाचार यामुळे सरकारी खर्च वाढत आहे.

अशा प्रकारे वरील कारणांमुळे भारतासारख्या देशात सरकारचा सार्वजनिक खर्च वाढवत आहे.

धन्यवाद  From :- बनसोडे सर व्ही. एस.

Visit : bansodesirvs.blogspot.com

माझ्या अर्थशास्त्र विषयावरील पुढील लिंकवर क्लिक करून यूट्यूब चैनलला भेट द्या व चॅनल सबस्क्राईब करा.

                              👇

https://youtube.com/channel/UCc5P2jjXFgf2x19q1klD2yQ

Visit : bansodesirvs.blogspot.com

  English Translation

Question: - What are the reasons for increase in public expenditure?

 Answer: Lord Keynes was the first to make it clear that government spending is important for the development of the country and mitigating the recession. But today the public expenditure of a government like India is increasing tremendously, the reasons are as follows.

 1) Growing population: - Birth rate is high in a country like India. The population grows by 18 million every year. In 2011, the population was 121.02 crore. Due to the growing population, the government's expenditure on economic and social facilities to meet their various needs is increasing. 

 2) Rising government work: - In India, government spending on voluntary welfare work is increasing along with the compulsory government spending on national defense. Expenditure on education, health care, social security, pension scheme etc. is increasing. 

 3) Rising Defense Expenditure: - Even in the absence of war, the government's expenditure on modern defense equipment, its import, research on it is increasing. 

 4) Increasing Urbanization: - In India, the number of people moving from rural to urban areas is increasing and the number of urbanization and cities is increasing. In urban areas, government spending on roads, water, electricity, education, health care, transportation, sanitation is increasing. 

 5) Rising prices: - As the prices of all goods and services are rising, the government is also increasing the cost of purchasing these goods.

 6) Industrial Development: - The government of the country implements various schemes, aid schemes for the development of industries to increase the income, production and employment of the people on which government expenditure is increasing. 

 7) Disaster Management: - In a large country like India, natural and man-made disasters like earthquakes, floods, hurricanes, droughts, epidemics, social unrest are constantly occurring in different parts of the country, on which government expenditure is increasing. 

 8) Rising losses in government industries: - Government spending is increasing due to increasing losses in government owned banks, insurance and various industries, corruption. 

 Thus in a country like India the government is increasing public spending for the above reasons.

Thanks.

Visit my Youtube channel 👇

https://youtube.com/channel/UCc5P2jjXFgf2x19q1klD2yQ 

bansodesirvs.blogspot.com

=====================================https://pagead2.googlesyndication.com/pagead/js/adsbygoogle.js?client=ca-pub-9355864731796029https://pagead2.googlesyndication.com/pagead/js/adsbygoogle.js?client=ca-pub-9355864731796029